7/21 - Het belang van het onderscheid tussen Mind & Ego

Wil je voldoening ervaren in plaats van een gevoel van leegte of onrust?

Overvloed en joy ervaren in plaats van stress en spanning?

Het potentieel van jezelf en je organisatie laten ontvouwen?

Focus je op het verruimen van je zelfbewustzijn en het verdiepen van je zelfinzicht. Dit is essentieel voor het ervaren van werkelijk succes, geluk, verbinding en vrijheid.  

Wanneer je je authentieke behoeftes, grenzen en verlangens herkent en erkent, kun je ernaar handelen. Dan kun je ze uitdragen en leven.

Wanneer je mind en ego daarentegen leidend over je zijn en jij je identificeert met je gedachten, overtuigingen en percepties, ben je onderhevig aan (oude) programmering en conditionering.

Aan onbewust overgenomen percepties van anderen en aan oude patronen en automatische reacties.

Aan het onderbewustzijn waar belemmerende overtuigingen en onverwerkte emoties worden vastgehouden.

Dit alles resulteert in gedrag en in keuzes. Gedrag en keuzes die niet dienend aan je zijn. Die je tegenhouden en die zelfs schadelijk voor jezelf of anderen kunnen zijn.

Het is daarom van belang om de mind en het ego waar te nemen, te onderzoeken, te herkennen en doorzien.

Ze worden vaak als synoniem voor elkaar gebruikt, maar ik hecht er waarde aan hier een onderscheid te maken. Dat zal ik verderop nader toelichten.

De Mind

De mind is gericht op overleving van jouw lichaam. Het wil controle omdat dit voor de mind staat voor zekerheid en veiligheid.

De mind associeert het bekende met zekerheid en veiligheid. Ook al dient een vertrouwde situatie of bepaald gedrag je niet (langer), zal de mind je van verandering willen weerhouden, omdat de mind het onbekende onveilig acht.

Je ervaart dan twijfel, angst of onzekerheid.

De mind is pijn vermijdend. Pijn associeert de mind met bedreiging van bestaan. En pijn gaat verder dan alleen fysieke pijn. Ook emotionele en mentale pijn vermijdt of onderdrukt de mind.

Denk bijvoorbeeld aan afleiding zoeken in de buitenwereld om niet te voelen wat er gaande is in je binnenwereld.

De mind is genot zoekend. De mind kent geen tijd. Voor de mind is er alleen het hier en nu. Als een besluit leidt tot genot op korte termijn en pijn op lange termijn, zal de mind aansturen op genot.

De mind is gericht op het negatieve, omdat het je wil behoeden voor gevaar en pijn. De mind kent ook geen onderscheid tussen iets wat je inbeeldt of iets dat daadwerkelijk gaande is.

Professionals die zich richten op gedragsverandering zetten deze aspecten van de mind in: beeld je de pijn van de gevolgen van ongewenst gedrag levendig in en blijf dit herhalen, zodat je gemotiveerd bent andere keuzes te maken.

(Ga je daarbij niet naar de kern van de oorzaak van dit gedrag dat voorkomt vanuit het onderbewuste, dan is deze verandering niet duurzaam. Maar dit terzijde.)

De tool van de mind is ‘denken’. De mind denkt alles te kunnen en moeten oplossen middels denken.

Het resultaat is een overactieve mind waardoor je juist geen helderheid, creativiteit en inspiratie ervaart om daadwerkelijk tot een duurzame oplossing te komen voor de betreffende situatie. 

Bovendien beperkt de mind zich met denken tot wat het kent. Zo blijf je tot dezelfde ‘oplossingen’ komen en in een vicieuze cirkel gevangen.

Daarnaast betekent het ook dat wanneer de mind met zijn ratio en beredenerend vermogen leidend is ipv dienend, jij je intuïtie en innerlijke wijsheid negeert.

Tegen beter weten in handel je naar wat ‘logisch’ is en niet naar dat – op termijn – het beste is voor jezelf (en voor anderen).

Voor de mind is het ook belangrijk wat anderen vinden. In vroegere tijden waren we afhankelijk voor overleving van anderen. Die afhankelijkheid is er ook als baby en kind.

We zijn sociale wezens en naast zelfliefde is een sense of belonging ook essentieel voor ons welzijn.

Het is van belang je van dit mechanisme van de mind bewust te zijn. Zodat je authentieke keuzes kunt maken en jouw potentieel kunt benutten.

Ben je hier niet van bewust, dan kun je belangrijke keuzes in je leven maken die gebaseerd zijn op het verkrijgen van goedkeuring en bevestiging van anderen.

Die keuzes zullen je (uiteindelijk) opbreken op fysiek, mentaal en/of emotioneel niveau.

Het Ego

Het ego is als het ware een aparte entiteit die huist in je mind en die een eigen agenda heeft: net als iedere entiteit wil het voortbestaan en streeft daartoe naar expansie.

Expansie van het ego is gericht op een zo krachtig mogelijke identificatie. Identificatie betekent je zelfbeeld, je zelfgevoel aan iets ontlenen. Jezelf in iets proberen te vinden.

Een sterk zelfbeeld dus. Of dat zelfbeeld nu positief of negatief is maakt voor het ego geen verschil. Hoe krachtiger, hoe beter. Zodat zijn voortbestaan verzekerd is.

Hoe meer jij je identificeert met de verschillende aspecten van deze identiteit: opleidingsniveau, uiterlijk, afkomst, geloof, status, bezit, werk, perceptie, rollen (ouder, kind, partner, baas), geschiedenis (levensverhaal) etc., hoe meer je onderhevig bent aan de stem/gedachten van het ego.

Deze identificatie creëert gehechtheid aan deze aspecten en aan materie. En die gehechtheid leidt tot angst voor verlies, voor te kort en tot een constant streven naar meer en beter.

Het ego is dan ook gericht op de toekomst.

Het verwart hebben met zijn. Hoe meer ik heb, hoe meer ik ben. Het wil zich dan ook superieur voelen en vergelijkt zijn bezit (uiterlijk, materieel en aspecten van zijn identiteit) daartoe met anderen.

Niet genoeg hebben is voor het ego de angst niet goed genoeg te zijn. Niet genoeg waarde te bezitten is voor het ego de angst niet genoeg waard te zijn.

Bezit is waardevol voor en dienend aan ons mensen, alleen wanneer het doorslaat naar gehechtheid creëert het angst, pijn en lijden.

Het ego richt zich op afscheiding van het geheel, van de ander. Het wil onderscheidend zijn, omdat het gevoel van het zelf, een gevoel van eigenwaarde, wordt versterkt door dit onderscheid.

Dit is het paradox van het ego; vergelijking met anderen leidt gewoonlijk niet tot een constant superieur gevoel.

Bovendien wil de mind uit veiligheid een gevoel van belonging ervaren en zijn we in essentie liefdevolle wezens, is onze kern eenheid, niet uitsluiting of afscheiding.  

Het ego is dus gericht op de buitenwereld. Het ziet zichzelf als afgescheiden. Het vergelijkt zichzelf met anderen en wil zich superieur voelen. Dat betekent ook dat het ego verantwoordelijkheid buiten zichzelf neerlegt.

Het richt zich op anderen of op gebeurtenissen in de buitenwereld. Het focust op goed en fout, licht en donder, wel of geen schuld. Het vergelijkt, het oordeelt.

Het Onderscheid

Het onderscheid tussen de mind en het ego is van belang, omdat je ze op een andere manier dienend aan je – ipv leidend over je – kunt laten zijn.

Wat betreft de mind gaat het vooral om erkenning en zachtheid.

De mind heeft in principe goede intenties. Het is alleen geen goede leider, wel een goede dienaar.

Je kunt de mind dienend aan je laten zijn door het stap voor stap mee te nemen in duurzame verandering en vanuit zachtheid en helderheid toe te spreken.

Valideren, communiceren en vertrouwen bieden. Net als met kinderen.

Bijv.: “Ik hoor wat je zegt en begrijp waarom je angst ervaart. Ik kies er nu bewust voor om zo te handelen, want dit is wat ik wil en wat goed voor me is.”

Wat betreft het ego gaat het veel meer om puur herkennen en doorzien. Om er afstand van te nemen, om het niet persoonlijk te nemen, om het luchtig te houden, om jezelf niet te veroordelen.

Bijv.: De inferieure of superieure stem van je ego – de hoedanigheid van deze stem is vaak afhankelijk van de situatie. Bij uitzondering is deze stem enkel inferieur of superieur aan de buitenwereld – enkel waarnemen en observeren.

Jezelf niet veroordelen als je waarneemt dat het ego zich beter voelt dan een ander. Of jezelf niet slecht vinden als je ervaart dat er even een gedachte van afgunst door je heen gaat tav het succes van een ander.

Dit is het mechanisme van het ego.

Hoe meer je dit gaat waarnemen en doorzien, hoe minder serieus je het gaat nemen en hoe minder je je ermee identificeert.

Dat betekent dat je onderliggende emoties kunt gaan doorvoelen en loslaten. Het ego maakt gebruik van (oude) emoties die je onbewust vasthoudt, om in de lead te blijven.

Wanneer je bijvoorbeeld onbewust angst in je systeem vasthoudt en een bepaalde situatie of voorgenomen besluit is niet in het belang van het ego, dan creëert het ego gedachten om die angst in je bewustzijn te brengen, dat je vervolgens weerhoudt/tegenhoudt. 

Je ontkracht jezelf dan en houdt jezelf onnodig klein.

Het Resultaat

Je mind en ego waarnemen en doorzien leidt tot een diep gevoel van innerlijke vrijheid, helderheid en regie (controle).

Je gaat telkens meer ontdekken wie je in essentie bent. Je authentieke behoeftes en verlangens worden helder en je voelt kracht en vertrouwen om ernaar te gaan handelen.

Samen met het doen van ander innerlijk werk (bijv. ontladen en loslaten van spanning en onverwerkte emoties) zul je telkens meer verbinding met je ware zelf ervaren.

Deze verbinding met jouw unieke essentie leidt tot het vermogen je ook op een dieper niveau met anderen te verbinden.

Het leidt tot (zelf)liefde, compassie, begrip, inzicht, insluiting, eenheid, inclusiviteit. Alles van jezelf en van de ander mag er zijn.

Het leidt er eveneens toe dat je gaat ervaren met wie je je wilt verbinden. Welke mensen dienend aan jou zijn en jij aan hen. Bij welke mensen je je gehoord, gezien en begrepen voelt.

Je authentieke zelf herkennen en uitdragen leidt tot het ontvouwen van je potentieel en tot ervaren van ware voldoening.

En dit alles creëert werkelijk succes en een diep gevoel van geluk, van levensvreugde, van overvloed.